TỨ ĐẠI DOANH NHÂN: HỌ ĐÃ LÀM THAY ĐỔI THẾ GIỚI NHƯ THẾ NÀO?

Một tập sách, hay đúng hơn là một tuyển tập thần-thoại-có-thật về bốn doanh nhân lỗi lạc của thế kỷ hai mươi ra mắt bạn đọc vào tháng 9 năm 2011. Bill Gates của Microsoft, Richard Branson của Virgin Airlines và 400 công ty con, Warren Buffet – nhà đầu cơ bậc thầy của thế kỷ 20 và Steve Jobs, chủ nhân của Apple: bốn con người, bốn con đường dẫn vào ngôi đền tôn vinh những người thành công nhất thế giới, bốn gia sản thuộc hàng lớn nhất thế giới được làm nên bằng chính bàn tay và trí óc của chủ nhân và cũng là bốn hình mẫu lý tưởng cho biết bao doanh nhân và những người trẻ tuổi trên con đường lập nghiệp trên toàn thế giới. Bốn cuốn sách với tổng cộng độ dài trên hai nghìn trang do Alpha Books ấn hành thực sự là điểm nhấn đáng chú ý của giới xuất bản trong tháng 9/2011.

Thân thế, sự nghiệp, những thăng trầm trong thời thơ ấu, trong bước đường khởi nghiệp rồi những thành công của bốn doanh nhân kiệt xuất nói trên đều có thể dễ dàng tìm thấy trên Internet. Vậy những cuốn sách này còn có thể mang đến điều gì cho bạn đọc trong thời đại công nghệ thông tin nơi người ta chỉ dừng mắt trên mỗi trang sách có vài giây? Hiểu được điều này, các tác giả, 3 nhà báo kinh tế, tài chính kì cựu và chính một trong các nhân vật chính của tập sách đã kể lại một cách sống động những sự kiện đáng ghi nhớ, những giây phút áp lực đến nghẹt thở khi phải đưa ra những quyết định quan trọng trong sự nghiệp, những thành công vang dội nhưng cả những giai đoạn bị thất sủng hay đứng trước nguy cơ phá sản, những ‘‘góc khuất’’ trong sự nghiệp của họ, những tiểu tiết tưởng chừng không quan trọng nhưng lại giữ vai trò then chốt trong sự thành công của những nhân vật này bằng một giọng văn súc tích nhưng không kém phần hóm hỉnh.

Hãy bắt đầu với Bill Gates, người đã tạo ra một cuộc cách mạng thông tin trên toàn thế giới, thay đổi cách con người tiếp xúc và xử lý thông tin. Người đọc được chiêm ngưỡng con đường đi tới thành công của cậu bé có năng khiếu vượt trội không chỉ trong toán học mà còn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công việc, luôn quyết tâm để giành được vị trí số một. Người ta thấy một Bill Gates vừa đi làm kiếm tiền ngay khi còn học cấp ba (mua bán huy hiệu, tìm lỗi máy tính, viết phần mềm), vừa tham gia các hoạt động nghệ thuật, thể thao mà vẫn đứng đầu lớp sau khi đã nghỉ học tới ba tháng. Người ta thấy một Bill Gates trong vai trò của chàng lập trình viên trẻ đầy nhiệt huyết, chứng kiến sự hấp hối của công ty đầu tiên của anh, những phút giây chán chường chìm trong cờ bạc, những buổi tối ngủ gục bên máy tính ở trường đại học, thời điểm quyết định khó khăn khi từ bỏ trường đại học danh tiếng Havard để mở công ty riêng vào năm 19 tuổi cho đến câu chuyện của vị giám đốc trẻ ngày nào cũng phóng xe vượt tốc độ cho phép, rảnh rỗi thì chui trộm vào công trường để đua xe ủi rồi phong cách lạnh lùng và quyết liệt, không chịu nhường ngôi vị số 1 cho bất cứ ai của CEO trẻ Bill Gates. Cuốn sách còn cung cấp nhiều câu chuyện liên quan đến chiến lược tuyển dụng của Microsoft, phong cách làm việc quên mình và ý chí ‘‘chinh phục thế giới’’ của toàn thể nhân viên, các cuộc đàm phán để giành thế thượng phong trên Apple của Microsoft, quyết định khó khăn khi cổ phần hóa công ty, những phút giây cam go trong cuộc kiện tụng vì vị thế độc quyền, cho đến quyết định trao quyền lãnh đạo của tập đoàn phần mềm hùng mạnh nhất thế giới cho ba người cộng sự lâu năm của mình.

Trái với tuổi thơ ‘‘toàn diện’’ của Bill Gates, xuất phát điểm trên con đường thành công của Warren Buffet lại đầy chông gai. Sự nghèo túng của gia đình, sự khắc nghiệt của thời tiết đã khiến cậu bé bị ám ảnh bởi ý nghĩ phải trở nên giàu có. Cậu bé Warren Buffet đã sớm biết đến việc tích cóp, đầu cơ để g làm giàu. 5 tuổi ông đã mở quầy bán kẹo cao su và kẹo trên đường phố, 6 tuổi đã tự động mua coca cola đi bán cho các bạn cùng tuổi, 9 tuổi đã biết đi nhặt nắp chai ở các tiệm giải khát tự mình nghiên cứu thị trường giải khát, 10 tuổi đã tự lập biểu đồ chứng khoán sau chuyến đi thăm phố Wall với bố, 11 tuổi đã thành công trong thương vụ đầu tư chứng khoán đầu tiên. Thế rồi thương vụ tiếp nối thương vụ, từ đầu tư cá độ đua ngựa, đến việc cho thuê máy chơi games, ngay khi còn ngồi trên ghế trường trung học, mở công ty giao báo, buôn bán bóng golf khi còn là sinh viên thậm chí cậu còn tham gia vào cuộc thi thơ quảng cáo. Thế rồi ông đến làm việc với nhà đầu tư huyền thoại Graham, rồi thể hiện tài năng huy động vốn xuất sắc của mình để có tiền đầu tư và nhanh chóng thành công. Buffet được biết đến như một nhà đầu tư đánh đâu thắng đó và danh tiếng nổi như cồn. Không làm giàu từ một sản phẩm cụ thể nào, Buffet thành công với tư cách một nhà đầu tư đơn thuần: lựa chọn các ngành kinh doanh và các cổ phiếu đa dạng khác nhau. Ông đã đầu tư vào ngành bảo hiểm, kẹo, các cửa hàng bách hóa, ngân hàng và truyền thông. Theo sau đó là một loạt các ngành khác như thuốc lá, nước giải khát, dao cạo, hàng không và các sản phẩm khác từ bách khoa toàn thư đến giầy. Tổng hợp lại, ông đã xây dựng một đế chế công nghiệp giờ đây trị giá 38 tỷ đô-la hoàn toàn bằng những giọt tiền mặt hiếm hoi ông có thể vắt ra từ một nhà máy dệt nhuộm đang suy sụp, trước khi nó bị bán đi làm phế liệu. Cuốn sách thực sự là một cuốn cẩm nang cho những ai say mê thị trường chứng khoán và là bài tập mẫu với những ai mong muốn có được ‘‘cái đầu lạnh’’ trong bất cứ hoàn cảnh kinh doanh nào.

Lập nghiệp trong lĩnh vực thu âm, nổi tiếng với dáng vẻ phong trần và sở thích lập kỷ lục thế giới trong lĩnh vực hàng không, Richard Branson đã trở thành biểu tượng của các doanh nhân dám nghĩ dám làm. Khởi nghiệp với một cửa hàng nhỏ và vài trăm đô la tiền vốn, Branson nay đã đứng trong danh sách những người giàu nhất thế giới với hơn 400 công ty con, hàng tỷ đô la gia sản, nhiều kỷ lục thế giới và danh hiệu, tước hiệu cao quý. Độc giả sẽ có dịp đi cùng Branson trong quyết định mở hãng thu âm Virgin, những câu chuyện hậu trường của ngành công nghiệp âm nhạc tại Anh và thế giới, quyết định mở hãng hàng không Virgin, tham gia vào cuộc tranh chấp pháp lý nổi tiếng, những phút giây nguy hiểm khi bay qua biển để lập kỷ lục thế giới về bay trên khinh khí cầu và đua xuồng máy của nhà tỷ phú người Anh tài ba này. Câu chuyện về đời và về công việc kinh doanh trở nên đặc biệt thú vị khi người chắp bút chính là nhân vật chính của cuốn sách. Nhiều nhân vật nổi tiếng thế giới như Người đàn bà thép Thatcher, cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton, cựu phó tổng thống Mỹ Al Gore, cựu TTK LHQ Ban Ki Moon, huyền thoại Mandela...cũng xuất hiện trong cuốn tự truyện này.

Câu chuyện của các đại doanh nhân tiếp tục với Steve Jobs ông chủ của ‘‘trái táo cắn dở’’ tượng trưng cho niềm đam mê sở hữu những gì hoàn hảo nhất, người đã tạo ra những sản phẩm làm đảo lộn thế giới công nghệ tin học và viễn thông cao cấp, người đã làm cho cả thế giới tin rằng, phải sở hữu ipad, ipod, iphone, imac thì mới được coi là sành điệu thực sự, và vài tháng sau lại làm cho thế giới tin rằng phải sở hữu ipad x, ipod y, iphone z... mới là sành điệu. Chưa bao giờ công nghệ và design lại gần nhau đến thế. Cuốn sách không tiết lộ điều gì về tuổi thơ hay thời sinh viên của Steve Jobs mà tập trung khắc họa chân dung của ông như một thiên tài gàn dở và một nhà quản lý đại tài. Chung tay thành lập Apple những năm 80, bị ‘‘phế truất’’ vài năm sau đó, Steve Jobs đã quay lại cuối thập kỷ 90 để đưa công ty bên bờ vực phá sản lên vị trí số một thế giới về doanh số trên điện thoại di động bán được, tạo nên những cơn-sốt-không-thể-cưỡng-lại-được trên thị trường di động và máy tính bảng, tạo ra những bộ phim bom tấn của điện ảnh hoạt hình với những Toy story, Wall E, Cars, Ratatouille,...Tất cả đều mang đậm dấu ấn của doanh nhân-phật tử Steve Jobs. Cuốn sách không chỉ có giá trị tham khảo về việc Steve Jobs đã tái cấu trúc Apple như thế nào, cho ra đời Ipod và hàng loạt các sản phẩm I something ra sao mà còn đưa ra những phân tích và bài học kinh nghiệm rút ra từ phong cách và tiến trình làm việc và quản lý của Steve Jobs dưới dạng một bản tóm tắt để độc giả có thể dễ dàng tra cứu, ứng dụng.

Khó có thể đưa ra một lời khuyên nên đọc cuốn nào trước trong số bốn truyện-thần-thoại-có-thật này. Nhưng Đam mê, Trí tuệ và Quyết đoán chính là sợi chỉ đỏ nối bốn cuốn sách không thể thiếu trong tủ sách doanh nhân của bạn.

Nguyễn Đình Thành