Năm 2025 có thể coi là một năm “quả tạ” với nhiều KOL, KOC và cả những người làm nghề livestream. Vậy câu hỏi “làm sao để làm nghề bền vững và hiệu quả?” trở nên rất quan trọng và được các chuyên gia cùng nhau tìm lời giải.

Cuộc trò chuyện giữa ông Nguyễn Đình Thành - chuyên gia Truyền thông, đồng sáng lập ELITE PR SCHOOL và bà Tô Quỳnh Mai, chuyên gia truyền thông, Chủ tịch học viện TQM EDU - nơi đào tạo những người bán hàng 5.0 tại Việt Nam- sẽ tiết lộ những “từ khóa” quan trọng, giúp những người làm nghề có thêm thông tin, kiến thức và sự vững tâm với lựa chọn nghề nghiệp của mình.

Căn cốt của người làm nghề livestream

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Theo Tô Quỳnh Mai, đâu là những điều căn cốt nhất của một người làm nghề livestream ở Việt Nam?

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai: Đây là một câu hỏi có thể coi là cốt lõi của nghề. Trên thị trường gần đây, chúng ta nghe rất nhiều thuật ngữ như KOC, KOL, KOS… nhưng từ khóa đầu tiên mà tôi muốn chia sẻ với mọi người chính là sự chân thật và tự nhiên. Mọi người cũng thấy, hôm nay, tôi xuất hiện với trang phục rất đơn giản, mang phong cách của một người làm trong lĩnh vực livestream, thoải mái và tự nhiên trước ống kính.

Tôi đã có khoảng 15 năm làm trong lĩnh vực liên quan đến truyền hình. Thời kỳ đầu lên sóng livestream, tôi thể hiện đúng “chất” của một MC truyền hình nhưng rồi nhận ra người xem livestream cần sự tự nhiên và chân thật, giống như hình ảnh ngày hôm nay mà khán giả nhìn thấy ở Tô Quỳnh Mai.

Từ khóa thứ hai chưa bao giờ quan trọng như hiện tại, nhất là với những anh chị làm livestream trong bối cảnh mọi yếu tố pháp lý đang siết rất chặt chính là kiến thức về sản phẩm, dịch vụ và những gì mình chia sẻ trên nền tảng số.

Hiện tại, chúng ta không còn đứng ngoài câu chuyện pháp luật. Trước kia, có rất nhiều người livestream nói với tôi rằng họ chỉ đơn giản chia sẻ những gì người khác bảo. Nhưng bây giờ, chúng ta không thể “hồn nhiên” như vậy được. Kiến thức, thông tin về sản phẩm là vô cùng quan trọng. Chúng ta cần phải biết chính xác mình đang nói gì, sản phẩm chất lượng ra sao, chịu trách nhiệm với lời nói của mình.

Từ khóa thứ ba là kỷ luật. Chưa cần biết bạn đã thành công, nổi tiếng đến đâu thì “đúng – đủ – đều” vẫn là ba yếu tố vô cùng quan trọng. Livestream không phải là “hứng lên là ấn nút” mà cần sự đều đặn, kỷ luật mỗi ngày.

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai có kinh nghiệm làm việc, đào tạo hơn 20.000 người trong nghề livestream. Ảnh: Huy Tạ

Lý giải về “năm quả tạ”

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Năm 2025 có thể coi là “năm quả tạ” của các KOL, KOC, những người kinh doanh trên không gian mạng. Tại sao có người lại thất bại theo hướng thân bại danh liệt và vướng vào vòng lao lý?

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai: Livestream không phải là điều gì quá mới, nhưng từ khi người ta chính thức đưa livestream chuyên nghiệp vào đào tạo, tôi nhận ra có rất nhiều người thủ thỉ với mình rằng họ chỉ quen viết lách, chứ không quen lên sóng livestream vì… ngại. Những người muốn đi theo hướng chính thống, bền vững thường rất cẩn trọng trong mọi ngôn từ chia sẻ trên môi trường số. Đó cũng là lý do tại sao họ bền vững hơn.

Quay trở lại câu hỏi của anh, ẩn sâu phía sau việc rất nhiều bạn trẻ nổi lên rất nhanh là gì? Vì các bạn bây giờ rất sáng tạo và có màu sắc giải trí. Các bạn muốn nổi tiếng theo cách rất đơn giản, có thể hát, có thể diễn, thích gì nói nấy, miễn là nhiều người thấy dễ thương. Tôi hay trêu rằng những người “có duyên trước ống kính” thì rất dễ viral, dễ nổi tiếng. Nhưng chính sự nổi tiếng đến quá dễ dàng cũng khiến nhiều người chủ quan.

Bên cạnh đó, ở thời kỳ đầu, yếu tố cơ chế, pháp luật cũng chưa thực sự thắt chặt, dẫn đến rất nhiều nội dung “rác” xuất hiện trên nền tảng số. Năm 2025 là thời điểm mọi thứ chuyển đổi từ “mở” sang thắt chặt. Những bạn đã quen với sự thoải mái bỗng phải đưa mọi thứ vào khuôn khổ nên sẽ cảm thấy sốc. Đó là lý do tại sao nhiều người hay trêu nhau rằng 2025 là “năm quả tạ”, là năm bắt đầu "dọn rác".

Sau giai đoạn này, chỉ những ai có ý thức nghiêm túc về nghề, làm việc một cách chỉn chu và có “lý lịch sạch” mới có thể phát triển bền vững.

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Năm 2026, những người muốn xây dựng hình ảnh trên không gian mạng qua công cụ livestream nên chú ý điều gì để hoạt động hiệu quả và bền vững?

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai: Những người làm nghề livestream ai cũng mong muốn hiệu quả và bền vững. Qua buổi trò chuyện hôm nay, tôi rất muốn nhắn gửi tới các bạn rằng, hiện tại và trước kia đã rất khác nhau, nên chúng ta cũng phải thay đổi tư duy.

Tôi cũng xin gửi gắm một vài từ khóa để những bạn làm nghề dễ nắm bắt và có thể chuyển mình:

Thứ nhất, hãy coi livestream là một nghề thực thụ. Ở Trung Quốc, người ta đã coi livestream là một trong những ngành nghề mới. Vì vậy, điều đầu tiên người làm nghề livestream cần là tư duy đúng. Nếu tư duy đúng, nó sẽ giống như ngọn hải đăng dẫn dắt chúng ta làm nghề, tư duy đúng thì mới dẫn tới hành động đúng.

Thứ hai là từ khóa, là câu chuyện liên quan đến kỹ năng. Hiện nay, tôi đồng hành với gần 20.000 bạn làm nghề và nhận ra rằng kỹ năng hiện tại không còn giống như trước. Kỹ năng giờ đây không chỉ là nói tốt, diễn tốt, mà còn phải tạo được sự chân thật và gắn kết với khán giả.

Thứ ba, muốn bền vững thì phải đúng luật ngay từ đầu. Không phải cứ làm rồi “tính sau”. Yếu tố pháp luật là một từ khóa rất quan trọng để các bạn nhìn rõ mọi chuyện liên quan đến hàng hóa, hàng giả, hàng nhái, vấn đề thuế…

Sau chuyến đi Trung Quốc vừa qua, tôi rất bất ngờ khi thấy họ ứng dụng công nghệ cực kỳ mạnh trong lĩnh vực livestream: từ AI livestream, AI ứng dụng trong video ngắn… Nhưng tôi vẫn muốn nhấn mạnh rằng AI không thay thế được con người livestream. Người ta có thể dọa rằng AI có thể livestream 24/7, nhưng tại “thủ phủ” của thế giới livestream, họ vẫn không dùng AI để thay thế hoàn toàn con người.

Tuy nhiên, nếu một streamer không biết ứng dụng công nghệ như AI, không biết sử dụng dữ liệu, đọc, phân tích số liệu… thì chính họ sẽ bị những người biết dùng AI thay thế.

Như vậy, bốn từ khóa dành cho hiệu quả bền vững là tư duy đúng, kỹ năng chuẩn, kiến thức pháp luật vững, và biết ứng dụng công nghệ (trong đó có AI) để nâng cao hiệu quả.

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai đưa ra nhiều từ khóa để phân tích về nghề livestream trong thời điểm hiện tại. Ảnh: Huy Tạ

“Đúng ngay từ đầu” và bài học từ Trung Quốc

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Từ kinh nghiệm của Quỳnh Mai, chúng ta có thể học được 3 điều gì từ Trung Quốc để môi trường livestream ở Việt Nam vừa hiệu quả vừa bền vững?

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai: Với những người làm livestream chắc không lạ gì với các cụm từ như “nữ hoàng livestream”, “nam thần bán son môi”… Trung Quốc hiện vẫn là “thủ phủ” của ngành này.

Tôi nghĩ rằng có 3 điều cốt lõi mà chúng ta có thể học hỏi ngay từ bây giờ để làm sạch và phát triển bền vững môi trường livestream tại Việt Nam.

Thứ nhất là yếu tố thắt chặt. Họ không “mở” mà ngày càng siết chặt hơn. Tất cả những người làm livestream phải chịu trách nhiệm về những gì mình chia sẻ. Mọi thứ đều được quy định bằng luật và rất chặt chẽ. Đó là lý do vì sao các streamer có ý thức xây dựng tư duy chuẩn ngay từ đầu.

Thứ hai là câu chuyện liên quan đến đào tạo. Trong chuyến đi Trung Quốc, tôi có đến thăm rất nhiều trường đại học. Tôi nhận ra họ không chỉ truyền thông rằng livestream là nghề mới, mà còn có rất nhiều ngành đào tạo về thương mại điện tử. Tôi tận mắt thấy cảnh các bạn sinh viên livestream rất nhiều, ngay trong khuôn viên trường. Vì vậy, tôi nghĩ đã đến lúc Việt Nam cũng nên học hỏi mô hình này. Chúng ta nên có chương trình đào tạo bài bản về livestream, đẩy mạnh tính chuyên nghiệp và chỉn chu cho nghề để nhiều người thực sự coi đây là một nghề được đào tạo chuyên nghiệp và chính người làm nghề cũng yêu nghề hơn.

Thứ ba là giá trị liên quan đến gốc rễ văn hóa. Các bạn hãy đưa giá trị văn hóa của mình vào sản phẩm, bởi đôi khi chúng ta không chỉ bán một món hàng mà còn bán cả một nền văn hóa. Như anh Thành chia sẻ, Việt Nam chúng ta có rất nhiều sản phẩm tốt ví dụ như trà san tuyết cổ thụ. Nhưng quan trọng nhất là “cái hồn Việt” của chúng ta ở đâu trong nghề này? Với vai trò là một chuyên gia truyền thông và livestream, tôi rất kỳ vọng sau này chúng ta sẽ đưa “hồn Việt” vào từng phiên livestream bên cạnh những kênh truyền thống. Tôi nghĩ đó là ba từ khóa mà chúng ta có thể học hỏi từ Trung Quốc để phát triển hiệu quả và bền vững hơn.

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Chúng ta nên đào tạo những gì cho những người muốn coi livestream là một nghề, để họ có thể theo nghề hiệu quả và bền vững?

Chuyên gia Tô Quỳnh Mai: Tôi nghĩ, người làm nghề muốn phát triển bền vững thì phải đúng ngay từ đầu. Đúng từ tư duy, từ chính sách, từ việc tuân thủ luật pháp, luật quảng cáo, đến câu chuyện thuế. Các bạn nên được chuẩn hóa ngay từ bước khởi đầu.

Thứ hai là phải được phổ cập thêm kiến thức về ngành, về chuyên môn. Các bạn cần biết chính xác mình đang nói gì, chịu trách nhiệm với những gì mình nói bên cạnh những kiến thức chung chung về nghề. Ở Trung Quốc đã có một vài luật mới quy định, một số ngành nghề không phải ai cũng được quyền nói hay review nếu không có kiến thức nền tảng.

Yếu tố tiếp theo là làm sao để đảm bảo sức khỏe khi làm nghề. Sau khi làm việc với khoảng 20.000 học viên, tôi thấy các bạn không thiếu kỹ năng để nói liên tục 5–10 tiếng nhưng không phải ai cũng biết cách để không bị hỏng giọng, kiệt sức hay ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

Tóm lại, tôi nghĩ rằng, tư duy đúng, kỹ năng bán hàng, kỹ năng chuyên môn, kỹ năng livestream trước ống kính, cùng với việc biết chăm sóc, bảo vệ sức khỏe sẽ tạo thành một vòng tròn khép kín, giúp các bạn làm nghề an toàn và bền vững.

- Chuyên gia Nguyễn Đình Thành: Đúng như vậy, khi tuyển một nhân viên, tôi thường hỏi ngay: “Điều kiện cần để làm nghề truyền thông tốt là gì?”. Thực ra, câu trả lời đầu tiên phải là có sức khỏe tốt và biết giữ sức khỏe. Điều thứ hai, ngoài kỹ năng nghề, các bạn còn phải có hiểu biết về pháp luật, về thuần phong mỹ tục để có thể làm việc một cách hiệu quả và bền vững. Xin cảm ơn chị Tô Quỳnh Mai đã đến với chương trình hôm nay.

https://gocnhinmoi.vn/e-2026-khong-con-la-nam-qua-ta-voi-nguoi-lam-livestream-75788