Những chiếc đồng hồ nhỏ cần tới cả ngàn giờ chế tác, những hạt bụi hiếm đến từ một hành tinh xa xôi, những chiếc túi xách làm từ những bộ da tuyệt hảo nhất, những thiết kế thách thức mọi giới hạn tưởng tượng,… thế giới xa xỉ đã làm tất cả để chinh phục trái tim và túi tiền của những người yêu thích nó. Đắt tiền, hiếm có, giới hạn, giá trị, hình ảnh đẳng cấp, chừng ấy ngôn từ cũng chưa đủ để nói về xa xỉ - ngành hàng tự trao cho mình sứ mệnh chống lại sự tầm thường bằng cách đẩy lùi các giới hạn.
GIỚI HẠN VỀ ĐẲNG CẤP
Khi mới ra đời, nghệ thuật vẽ tranh đường phố còn bị coi là ngoài vòng pháp luật, thế nhưng sự kiện những bảo tàng nghệ thuật bổ sung vào bộ sưu tập của mình những tác phẩm graffiti đã xô đổ các định kiến về nghệ thuật đường phố vốn được coi là bên lề với nghệ thuật chính thống. Việc những bức tranh đường phố của Banksy được bán với giá hàng trăm nghìn hay thậm chí cả triệu usd không còn làm giới sưu tầm nghệ thuật ngạc nhiên. Năm 2001, Giám đốc sáng tạo của Louis Vuitton lúc bấy giờ là Marc Jacobs đã mời nghệ sỹ Stephen Sprouse kết hợp sáng tạo nên dòng túi mới: thổi tinh thần của nghệ thuật đường phố vào sản phẩm trăm năm tuổi. Kết quả là hãng thời trang xa xỉ này đã có thành công vượt bậc về hình ảnh và doanh số trên toàn thế giới. Ranh giới giữa nghệ thuật đường phố và thế giới xa xỉ vốn từ trước đến giờ là đặc quyền của nghệ thuật cao cấp chính thống đã bị xô đổ. Sau này Louis Vuitton còn kết hợp với nghệ sỹ Takashi Murakami để làm mới logo LV và cho ra đời dòng túi mới với nền trắng và những hoạ tiết logo nhiều màu bắt mắt. Những icon vừa trẻ con vừa huyễn hoặc của Murakami đã xuất hiện trên những phụ kiện thời trang xa xỉ của hãng này.
Cyril Phan (được biết đến trên thế giới với tên Cyril Kongo), sinh năm 1969 tại Toulouse, là một hoạ sỹ đường phố người Pháp gốc Việt. Cuộc đời và hoạt động nghệ thuật của ông trải qua nhiều thăng trầm, qua đó, những góp nhặt và trải nghiệm từ các nền văn hóa khác nhau đã làm giàu vốn sống và được ông truyền tải một cách sống động vào những tác phẩm dưới cái tên Kongo. Năm 1993, ông đã vẽ tám bức tranh với ngôn ngữ graffiti cho nhà y phục thời trang Couturier Paco Rabanne - một tên tuổi lừng lẫy của làng thời trang haute couture. Các tranh này đã được trưng bày tại trung tâm Galeries Lafayette - trung tâm shopping đồ xa xỉ lớn nhất tại trung tâm Paris, ngay phía sau Opera House. Ngày đầu tiên của năm mới 2000, Cyril đã vẽ một bức tranh tường theo kiểu ‘fresco’ dọc các hàng rào của Grande Roue trên đại lộ Champs Elysees gây tiếng vang khắp nước Pháp. Năm 2011, nghệ sỹ gốc Việt kết hợp với Hermes cho ra mắt bộ sưu tập khăn lụa Graff, mang vào thời trang nghệ thuật Graffiti màu sắc đầy sức sống, thách thức những giới hạn, sự cố hữu truyền thống và đưa những giá trị thủ công chất lượng tới đối tượng trẻ trung rộng khắp hơn. Bộ sưu tập khăn ngay lập tức được săn đón trên toàn thế giới.
GIỚI HẠN VỀ ĐỘ HIẾM
Bạn có bao giờ tưởng tượng sẽ mang theo mình cả triệu năm lịch sử của thế giới sinh vật trên tay ? Một chiếc bút làm từ ngà voi ma mút hoá thạch sẽ biến mong muốn này của bạn thành hiện thực. Nghệ nhân Grayson Tighe đã kì công dùng chất liệu lạ này để mang đến những giá trị đặc biệt cho khách hàng của mình. San hô đỏ (Apple coral) là loài san hô quí thường sống dưới vùng tối nơi đáy biển. Nhờ có cấu trúc xương cứng và mầu đỏ rất bóng, bền, nó thường được khai thác như một dạng đá quí để làm đồ trang sức. Bạn chỉ có thể tìm thấy san hô đỏ ở đáy biển Đông Nam Á, ở trong những ngôi mộ Ai Cập cổ hoặc trên thân bút của Grayson Tighe. San hô đỏ khai thác đã khó, chế tác nó còn khó hơn. San hô phải qua một quá trình xử lý đặc biệt 3 tháng trước khi có thể dùng để làm bút. Quá trình chế tác bút bằng san hô đỏ mất thêm 1 tháng nữa, và phải qua rất nhiều công đoạn cắt gọt, đánh bóng phức tạp. Công nghệ đánh bóng san hô để chúng bật lên những đường vân đẹp nhất là tuyệt chiêu riêng của Grayson Tighe.
GIỚI HẠN VỀ ĐỘ KHÓ
Hãng đồng hồ cao cấp nổi tiếng Richard Mille đã mời Cyril Kongo hợp tác trong một dự án mang tên RM 68-01 Tourbillon - một cỗ máy thời gian phá bỏ mọi giới hạn về quy chuẩn mỹ thuật trong làng đồng hồ có lịch sử hàng trăm tuổi. Quá trình hoàn thiện kĩ thuật sơn của Kongo kéo dài hơn 1 năm. Một loại kỹ thuật airbrush đã được nghiên cứu và phát triển để người nghệ sĩ có thể phun từng giọt một cách tỉ mỉ nhất có thể. “Đầu tiên chúng tôi nghiên cứu và phát triển các dụng cụ đặc biệt, và sau đó phải mất hơn 1 năm trời thử nghiệm tôi mới có thể sử dụng chúng thành thạo để vẽ lên mặt đồng hồ có kích thước chưa tới 5cm vuông. Vài bộ phận trong đồng hồ có độ dài không tới 5mm, và tôi còn phải vẽ chữ lên một số bộ phận còn nhỏ và ngắn hơn, làm sao để vừa tạo hiệu ứng về mặt thị giác vừa không sử dụng quá nhiều mực nếu không bộ chuyển động sẽ mất cân bằng trọng lực. Cứ như một chiếc ô tô hoàn chỉnh vậy, tôi phải vẽ khung gầm, động cơ, các piston và từng chi tiết nữa..” Kongo chia sẻ.
Kĩ thuật sản xuất này khiến cho người nghệ sĩ có thể vẽ nên những đường thẳng mỏng đến độ không thể nhìn thấy bằng mắt thường, tuy nhiên tính chất vô cùng phức tạp khiến công việc vô cùng khó khăn để thực hiên, kể cả khi sử dụng những loại bút có phần ngòi tinh xảo đến mức nào đi chăng nữa. Từng chi tiết nhỏ của đồng hồ đều được hoàn thiện một cách hoàn hảo bởi đôi tay của người nghệ sĩ mệnh danh Người đàn ông Màu sắc.
RM 68-01 đòi hỏi Kongo phải cân nhắc lại toàn bộ phương pháp tiếp cận với nghệ thuật graffiti của bản thân từ trước đến nay, nhằm đáp ứng những yêu cầu nghệ thuật phức tạp trên bề mặt hạn chế tối đa của một cỗ máy đồng hồ. Thách thức lớn nhất trong dự án này của Kongo chính là đưa sự rộng lớn phóng khoáng của Graffiti vào quy mô nhỏ hơn gấp hàng ngàn lần của một chiếc đồng hồ.
Có người nói, Luxury – xa xỉ là nghệ thuật chống lại sự tầm thường. Bằng việc đẩy lui nhiều giới hạn, biến cái không thể thành có thể, thế giới luxury mang đến cho người mua một niềm vui khó có thể đong đếm được: nghệ thuật đẩy lùi mọi giới hạn.
Bài đăng tren Heritage Fashion 11-12/2018
Ảnh do Richard Milles Việt Nam thuộc The Hour Glass S&S và Miluxe Boutique cung cấp
note trước hồi gặp anh Cyril tại Việt Nam:
https://www.facebook.com/search/top/?q=nguy%E1%BB%85n%20%C4%91%C3%ACnh%20th%C3%A0nh%20cyril%20kongo%20phan%20facebook&epa=SEARCH_BOX
